Dlaczego chodniki i drogi podczas śnieżnej zimy posypuje się solą?
8.02.2023 r. uczniowie klasy IV A podczas zajęć z przyrody przeprowadzili doświadczenie
z wykorzystaniem pomocy dydaktycznych pozyskanych w ramach programu pt:„Laboratoria przyszłości”. Celem eksperymentu było uzyskanie odpowiedzi na pytania: 1. Dlaczego chodniki
i drogi podczas śnieżnej zimy posypuje się solą? 2. Czy sól można zastąpić np. cukrem?
W doświadczeniu wykorzystaliśmy zestaw przyborów z modułu: „Woda”, były to: 3 zlewki 100 ml, w których umieściliśmy pokruszone kostki lodu, 3 termometry, łyżeczka oraz cylinder miarowy. Rozdrobniony lód w pierwszej zlewce posypaliśmy solą kuchenną, w drugiej zastosowaliśmy cukier w tej samej proporcji. Trzecia zlewka zawierała wyłącznie lód i stanowiła próbę kontrolną.
Co 2 minuty mierzyliśmy temperaturę we wszystkich zlewkach. Wyniki zapisywaliśmy
w tabeli. Po 20 minutach zmierzyliśmy objętość cieczy pozostałej w zlewkach. Zapisaliśmy spostrzeżenia z pomiarów oraz obserwacji. Sformułowaliśmy wniosek.
Struktura lodu najdłużej utrzymała się w zlewce, w której nie zastosowaliśmy ani soli, ani cukru. Sól znacznie bardziej niż cukier przyspiesza topnienie lodu. Temperatura w zlewce z solą,
w porównaniu do materiału w pozostałych zlewkach, bardzo szybko spadała. Dzieje się tak dlatego, że sól wytrącając z lodu kropelki wody rozpada się na sód i chlor. Zjawisku towarzyszy pobieranie energii z otoczenia, co skutkuje schładzaniem materiału w zlewce. Takie zjawisko nie zachodzi w przypadku rozpuszczania się cukru. Sól znacznie przyspiesza topnienie lodu. Cukier nie ma takich właściwości, choć nieznacznie przyspieszył proces rozpuszczania w porównaniu ze zlewką kontrolną. Im więcej soli zastosujemy tym topnienie będzie szybsze.
Mimo korzyści płynących z szybszego topnienia śniegu i lodu na chodnikach oraz drogach, używanie soli jest szkodliwe. Ma negatywny wpływ na środowisko. Powoduje wzrost zasolenia wód i gleby, co działa negatywnie na faunę oraz florę naszego środowiska. Roślinność nietolerująca wysokiego zasolenia obumiera. Straty środowiska przeważają nad korzyściami wynikającymi
z szybszego topnienia śniegu i lodu. Nie powinniśmy stosować soli do posypywania zimą dróg oraz chodników.
Opracowanie:
Uczniowie klasy IV A
PSP nr 1 im. KEN w Białobrzegach
nauczyciel przyrody: P. Elwira Woźna