Magdalena Bąk, mgr Julita Zych

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ INNOWACJI

 Od początku roku szkolnego w bibliotece szkolnej prowadzone są zajęcia z innowacji pedagogicznej „Wychowanie przez czytanie”

Inspiracją do opracowania i wdrożenia innowacji pedagogicznej pt. „Wychowanie przez czytanie” stały się dla nas obserwacje dotyczące szeroko pojętego kontaktu dziecka z książką. W oparciu o doświadczenia, wynikające z działań jakie podejmowałyśmy z uczniami w latach minionych – zarówno w bibliotece jak i w procesie nauczania -  postanowiłyśmy wprowadzać uczniów w świat książki, tekstu literackiego, poezji, baśni, bajki już od początku  ich pobytu w szkole. Pragniemy, aby realizacja tej innowacji pedagogicznej pozwoliła na rozwijanie u dzieci świadomego i zorganizowanego  procesu czytelnictwa. Mamy nadzieję, iż pomimo młodego wieku adresatów tego działania – uczniów klasy pierwszej, w ich życiu uczniowskim i społecznym, czytanie będzie pełniło wiele funkcji. Przedsięwzięcie zaplanowane jest na 9 miesięcy tj. od 01 września 2014 do 30 maja 2015r. Raz w miesiącu odwiedzamy Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy Białobrzegi, gdzie przy współudziale i życzliwej przychylności pani dyrektor Sylwii Chojnackiej – Tuzimek, uczniowie mają możliwość uczestniczenia w zajęciach w oddziale dla dzieci.

 O ZAJĘCIACH
Zajęcia czytelnicze dostarczają dzieciom sporą dawkę informacji, przeżyć i wskazówek. Przygody bohaterów literackich są inspiracją dla uczniów. Pozwalają im na przedstawianie własnej oceny zachowania i uczą poszukiwać rozwiązań różnorakich sytuacji. Staramy się, aby mali czytelnicy i słuchacze uczyli się dostrzegać w literaturze dobro i zło, towarzyszące człowiekowi na jego drodze życia oraz uczyli się odnajdować dobre przykłady wyborów. Zajęcia przewidują literackie spotkania z utworami pisarzy i poetów dla dzieci. Na jednej z lekcji uczniowie spotkali się z wybranymi fragmentami utworów oraz z książkami autorstwa Wandy Chotomskiej, które znajdują się w bibliotece szkolnej. Dużą niespodzianką dla dzieci były książeczki z dedykacją i autografem pisarki. Staramy się, aby pierwszaki nauczyły się, że słuchanie głośnego czytania, bądź samodzielne czytanie pozwala budować swój świat, a w nim spokój potrzebny każdemu człowiekowi – a w szczególności dziecku. Uczniowie mają możliwość przedstawiania w formie rysunku własnych obserwacji i spostrzeżeń. Uczniowie prowadzą zeszyty lektur, a prace plastyczne systematycznie prezentowane są na wystawie w bibliotece.

Innowacja pedagogiczna „Wychowanie przez czytanie” realizowana jest z całym zespołem klasy Ib, co uprawnia nauczycielki do nawiązywania do treści programowych klasy pierwszej. Toteż przy okazji analizy opowiadania „Przyjaciele Puchatka” szczególna uwaga uczniów zwrócona została na literę P, p.

   W okresie Bożego Narodzenia uczniowie poznali sposoby świętowania w różnych krajach. Wybrane fragmenty „Dzieci z Bullerbyn” oraz „Misia Uszatka” przybliżyły literackie opisy przygotowań i przebiegu świąt Bożego Narodzenia, a także pozwoliły uczniom na swobodne wypowiadanie się na omawiane tematy.
    Na jednym ze spotkań uczniowie wysłuchali głośnego czytania nauczyciela baśni „Królewna Śnieżka i siedmiu krasnoludków”, a w trakcie omawiania doskonale poradziły sobie z wyodrębnieniem postaci pozytywnych i negatywnych.

   Z nadejściem śniegu i mrozów weszliśmy z uczniami w krąg książek A. i Cz. Centkiewiczów. Zimowa aura za oknem dobrze komponowała się z literackim opisem zimy na Antarktydzie, czego odzwierciedleniem były rysunki uczniów do opowiadania „Zaczarowana zagroda”. Przy treściach o tematyce zimowej nie zabrakło również odniesienia do przyrody. Z własnych obserwacji, doświadczeń i wiedzy dzieci wskazały elementy przyrody, które „przesypiają” zimę oraz zwierzęta, które bez pomocy ludzi nie przetrwałyby jej. Do rozmowy na temat pomocy zwierzętom posłużyły teksty Hanny Zdzitowieckiej „Huśtawka sikorek”, „Ślady na śniegu”. Rysunki uczniów inspirowane rozmową i przeczytanymi przez nauczyciela tekstami, doskonale zilustrowały omawiany temat.

   W lutym, uczniowie bardzo chętnie podjęli temat Walentynek. W przygotowanych wierszach J. Tuwima i J. Brzechwy „Żuraw i czapla”, „Żuk”, „Spóźniony słowik” skrzętnie odnalazły humorystyczny nastrój. Wspaniałe ilustracje do wybranego wiersza zasłużyły na wystawę!

   Już z początkiem marca wszyscy bardzo uważnie obserwowali przyrodę, ale też niecierpliwie oczekiwali przyjścia wiosny. Zaplanowane zostały działania, mające na celu pomóc uczniom przygotować się i zrozumieć ideę Międzynarodowego Dnia Teatru. Omawianie tego tematu poprzedzone zostało wyjazdem całej klasy na przedstawienie teatralne „Plastusiowy pamiętnik”. Na zajęciach czytelniczych dzieci swobodnie wyrażały swoje spostrzeżenia, emocje i towarzyszące im odczucia. Ze zrozumieniem wskazywały przykłady cech oglądanej sztuki o Plastusiu. Iluzja, scenografia, kostiumy, czy animacja nie brzmiały już tak obco. Przedłużeniem obchodów Dnia Teatru była zabawa w teatrzyk. Na bohatera został przywołany Hałabała z książki Lucyny Krzemienieckiej pt. „Z przygód krasnala Hałabały”. Na zajęciach uczniowie wykonali sylwety krasnala, które razem z sylwetami drugoplanowych bohaterów opowiadania posłużyły do zabawy w teatr. Na kolejnych zajęciach dzieci wysłuchały przeczytanych opowiadań, tematycznie związanych z wiosną: „O wiośnie w lesie i wiewiórki ważnym interesie”, „O śniadanku w szpaczej budce”. Następnie uczniowie wyodrębnili postaci i zdarzenia, opowiadali o przygodach i uczuciach bohaterów. Podzieleni na grupy przedstawiali przygody krasnala Hałabały i jego przyjaciół. Każdy uczeń, z sylwetą bohatera, własnymi słowami albo inspirowany tekstem, próbował wcielić się w wybraną postać opowiadania. Jak na początek takiej zabawy, dzieci umiejętnie operowały głosem pod względem intonacyjnym, rozwijając również własną aktywność twórczą w zakresie słowa mówionego. Oklaskom nie było końca. Było na co patrzeć! Na zajęciach podsumowujących wiosenne spotkanie z Hałabałą uczniowie kontynuowali próby aktorskie, jak również mieli możliwość poczuć się widzem, wykorzystując bilety przygotowane do tego spektaklu. Następnie uczniowie mieli możliwość udzielania swobodnych wypowiedzi o odczuciach i wzruszeniach towarzyszących im w trakcie scen dramowych  oraz dzielenia się nimi z kolegami. Na zakończenie cyklu tych zajęć uczniowie porównali różne wydania książek Lucyny Krzemienieckiej „Z przygód krasnala Hałabały”, ze zwróceniem uwagi na szatę graficzną - ilustracje, papier, czcionka, format, okładka. Dzieci z radością zilustrowały dowolnie wybraną opowiastkę z lektury. Wszystkie prace zaprezentowano na wystawie w bibliotece. Spotkania związane z tematyką teatralną nie mogły się obyć bez kukiełek, które uczniowie wykonali według własnych pomysłów i inwencji twórczej. Kukiełki wykorzystały w scenkach dramowych. Wszystkie były oryginalne i niepowtarzalne.

   Ogromnej ilości przeżyć i wzruszeń dostarczyły uczniom baśnie Andersena. Żeby umożliwić im lepsze zrozumienie baśni, dzieci zapoznane zostały z wybranymi fragmentami biografii baśniopisarza, w której autorka Anna Milska cytuje jego własne spostrzeżenia. Opowiadanie samego Andersena o jego dzieciństwie, o ogródku zapracowanej matki, o pracowitości ojca oraz o babci, która opowiadaniem baśni rozbudziła u wnuka wyobraźnię, na miarę największego baśniopisarza świata. W świecie przedstawionym w baśniach: „Imbryk”, „Stokrotka”, „Stara latarnia”, „Calineczka”, „Słowik”, „Skarbonka” uczniowie dostrzegli prawidłowe postawy i zachowania bohaterów; nauczyli się wrażliwości  na los bohaterów baśni; umiejętnie  przekładali doświadczenia fikcyjnych postaci na grunt życia codziennego. Baśnie w dużej mierze przyczyniły się do rozwoju empatii uczniów. Uczestniczyły też w przedstawieniu teatralnym, gdzie z bliska mogły poznać tworzywo sztuki teatralnej  i określić jego rolę - mimikę, gest, rekwizyt.
Przy okazji spotkania z utworem Cz. Janczarskiego „Jak Wojtek został strażakiem” z otwartością mówiły o roli swoich marzeń.
     Raz w miesiącu odwiedzaliśmy Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy Białobrzegi. Zajęcia czytelnicze prowadziła dyrektor pani Sylwia Chojnacka – Tuzimek. Uczniowie uczestniczyli w obchodach Międzynarodowego Dnia Bibliotek Szkolnych. Na jednym ze spotkań poznali budowę, rodzaje i rolę książek w życiu czytelnika. W grudniu prowadzone były zajęcia na temat różnych form spędzania wolnego czasu. Oprócz czytania, spacerów, wycieczek i wielu innych, chętnie wymieniali też oglądanie filmów dla dzieci. Pani dyrektor Sylwia Chojnacka – Tuzimek zorganizowała dla dzieci projekcję filmu o tematyce świątecznej. Żeby milusińscy czuli się jak w kinie, Dyrekcja przygotowała dla nich pachnący popcorn. Zajęcia w Bibliotece Publicznej były także okazją do zwiedzania wystaw udostępnianych w Białobrzeskiej Galerii Sztuki. Uczniowie zwiedzili wystawę fotografii „Białobrzegi dawniej i dziś”; 24 Wystawę Okręgu Radomskiego ZPAP; „Anioły Marty Sokół”, „Malarstwo Jakuba Turzyńskiego”, „Wystawę Gołębi Pocztowych”.
     Na koniec spotkań dzieci wzięły udział w „Quizie literackim”. Doskonale poradziły sobie z udzielaniem odpowiedzi na zadane pytania. Jednoznacznie wyraziły niezwykle pozytywną ocenę atmosfery zajęć czytelniczych. 12 czerwca odbyło się uroczyste podsumowanie innowacji pedagogicznych realizowanych w szkole. W obecności Burmistrza Miasta i Gminy, Dyrekcji Szkoły i licznie zgromadzonej społeczności szkolnej, klasa Ib zaprezentowała wraz z prowadzącymi:  
- przegląd literatury omawianej na zajęciach,
- oddziaływanie czytelnictwa na wszechstronny rozwój dzieci,
- głośne czytanie tekstu przez nauczyciela bibliotekarza,
-  głośne czytanie tekstu przez wychowawcę wraz z uczniami.
Na ostatnim spotkaniu, w kameralnym gronie, przy poczęstunku w bibliotece, uczniowie dzielili się swoimi wrażeniami. Wypowiadali się o tym, co wywarło na nich wrażenie, co im się podobało, co zapamiętali. Siedząc przy stole, zwrócona została uwaga na kulturalne zachowanie, na rolę i znaczenie spotkania przy stole codziennym, świątecznym, jubileuszowym, odświętnym. Podsumowując spostrzeżenia i wrażenia dzieci, możemy stwierdzić, iż zajęcia spotkały się z ogromnym uznaniem, przyjmowane były z radością. Uczniowie nie kryli, że w każdą środę oczekiwali na spotkania w bibliotece. Dowodem przyjemności płynącej z uczestnictwa w tych zajęciach były prace plastyczne podsumowujące pobyt dzieci w szkole, w których wiodącym tematem były zajęcia czytelnicze. Do wychowawczyni klasy wpłynęły od rodziców opinie, w których - z nieskrywaną radością – przeczytałyśmy o potrzebie prowadzenia takich zajęć, o  miłej atmosferze, o przekazywaniu dzieciom przeżyć, wiedzy, o rozwijaniu uczuć.
Mając na uwadze pozytywne spostrzeżenia dzieci i rodziców, postanowiłyśmy kontynuować zajęcia czytelnicze w ramach innowacji pedagogicznej, która w roku 2015/2016 będzie nosiła tytuł „Czytamy i mówimy”.

Prowadzące: Magdalena Bąk, Julita Zych

GALERIA ZDJĘĆ

Podsumowanie działań innowacji w roku szkolnym 2014/2015